Adıyaman Kent Konseyi başkanlığına seçildiğimde “başkan” diye hitap eden dostlara şakayla karışık “Başkan, başkan deyip beni havaya sokmayın, adım veya soyadımla hitap ederseniz daha iyi olur.” demiş ve bunda çok büyük oranda başarılı da olmuştum. İşte hemşerimiz 22. Dönem CHP İstanbul Milletvekili Sırrı Özbek’in “Kökünü arayan çınar” adlı kitabını okuyunca bu anımı hatırladım. Özbek de; etrafında pervane gibi dönülüp “Sayın vekilim” denilmesini de istememiş olacak ki, kitapta ne partisinden ve ne de milletvekilliğinden, hatta siyasetten dem vuran tek satıra rastlamadım. Bu geldiği makamla yücelen değil, geldiği makamı yücelten kişi olduğunu gösterir her halde…
Hatta rahmetli babasının dostu Xaço Dayıyı ziyaret ettiği İsveç’e gidişini anlatırken; milletvekili sıfatıyla İsveç’teki sosyal demokrat partililerle partisi adına görüşmelerde bulunmak amacıyla gitmesine karşın 146’ncı sayfada “Bir takım görüşmelerde bulunmak için Stockholm’e gitmiştim. Xaço Dayıların İstanbul’a gittikten altı veya yedi yıl sonra İsveç’e gittiklerini biliyordum.” diyerek siyasetin adını dahi anmaktan kaçınmasını bu düşüncemin tescili niteliğinde gördüm.
Toplumumuzda bilhassa iki meslek grubu var ki, ikisi de adını yazarken başına mesleğini de ekler. Böyle alışılmış, adeta kural halini almıştır; bunlar biri doktorluk, diğeri ise avukatlık... İşte Sırrı Özbek, aynı zamanda avukat olmasına karşın meslek unvanını da, ezanla kulağına okunan adının önüne koymamış… Ünlü hümanist ceza hukukçusu rahmetli Prof. Dr. Faruk Erem’in kitaplarında akademik unvanını kullanmadığı gibi…
Hukuk sistemimizde eskiden var olan, lakin gittikçe insan haklarını içselleştirdiğini sevinçle gördüğümüz günümüz Türkiye’si için artık tarih olan sürgündeki hayatları anlatıyor Özbek…
Kitapta başlı başına bir bölüm oluşturan Dokkız’ın; Radikal gazetesindeki yazısında yazarın bizzat kendisi olduğunu söylüyor mahallelim Sırrı Süreyya Önder…
Kürtçe türkü okuduğu için birincisinde Sivas’a, ikincisinde Malatya’ya sürgün edilen, o zamanki yasadaki deyimiyle zorunlu ikamete tabi tutulan Kâhtalı Miçe’nin çektikleri kitabın son bölümünü oluşturuyor…
Demokrasi tarihimizin puslu dönemlerinden 12 Eylül’de; 1980 yılında Sivas’a,1982 yılında da Malatya’ya sürgüne gönderilen Miçe’nin sürgün olmasına neden; Kürtçe kaset çıkarmak olmasına karşın, otuz yıl sonra bu gün, Sırrı Özbek’in kitabında Kürt alfabesinde bulunan X ve W harflerini içeren kelimelerin de bulunduğu Kürtçe konuşmaları yine Kürtçe aktarmasını, başlayan demokratik açılımın önemli bir göstergesi olarak gördüm.
Hele Adıyaman’da doğup büyüyen bir Süryani olan, kitaptaki adıyla Xaço(Haço) Dayı bölümünü okurken tavsiyem, peçetenizi yanınızda bulundurmanız… Yoksa elinizde olmadan süzülebilecek gözyaşlarınız gömleğinize damlayabilir… Bizden söylemesi!
1964 Kıbrıs olayları sonrası bazı provakosyanların da etkisiyle tüm ülkede olduğu gibi Adıyaman’da da başlayan Süryani karşıtı gösteri ve taşkınlıklar yüzünden önce başka illere ve sonrasında da dış ülkelere göç edenler arasında bulunan Xaço Dayı’nın yıllar sonra İsveç’te Adıyaman hasretiyle yaptığı vasiyet üzerine yazar Özbek; Süryani mezarlığındaki sahipsiz bir mezara yerleştirdiği taşın üzerine yerel şiveyi de koruyarak “Bu mezarda Adıyamanlı Bedros oğlu Xaço yator.” yazdırdığını anlatıyor. Tüm Türkiye dostları, Adıyaman dostları, insanlık dostları gibi Haço Dayı’mızdan da Allah rahmetini esirgemesin…
Son bir söz: Acı da olsa gerek ülke ve gerekse Adıyaman olarak geçmişimizle yüzleşmemizi sağlayan “Kökünü arayan çınar”,‘aradığını’ buldu mu acaba? İşte bu sorunun cevabı için de olsa kitabın devamı gelebilir mi?
KÖKÜNÜ ARAYAN ÇINAR
