“Gurbetçi„ denince aklımıza yurt dışına işçi olarak gidenler gelir. Ancak biz, bu yazımızda onlardan bahsetmeyeceğiz. Çeşitli zorunluluklardan dolayı tarihî Samsat’tan ayrılıp başka şehirlere gidenleri anlatacağız.
Gerek nahiye(bucak) iken, gerekse ilçe olduktan sonra işsizlik ve geçim sıkıntısı yüzünden Samsat’ı terk etmek zorunda kalan “ilk„ler kimlerdi? Nasıl terk ettiler? Nerelere gittiler? Ne yaptılar? Biraz zamanda yolculuk ve nostalji yaparak onları hatırlamak ve anmak istedik. Geliniz hatırlayabildiklerimize şöyle bir bakalım:
1-Hacı Yusuf Kandemir: Genç yaşta İstanbul’a gitti. Değişik işlerde çalıştı. En son bir piko dikiş atölyesi açtı. Geçimini oradan sağlamaya başladı. Üç beş yılda bir, ya yaz tatilinde, ya da dinî bayramlarda gelir giderdi. İstanbul’a yerleşti. Orta yaş ve altındaki çoğu gençlerimiz belki de kendisini tanımıyorlardır.
2-Ahmet Baltacı: Adıyaman merkeze gitti. İl Sağlık Müdürlüğünde memur olarak göreve başladı. Daha sonra personel şefi oldu. Sınavsız memur alınan yıllarda birçok Samsatlının bir yerlere yerleşmesine vesile oldu. Çok seyrek olarak bir iki günlüğüne Samsat’a gelip giderdi. Aşırı derecede hemşehri-dost-akraba tutkunu idi.
3-Arif Çetinkaya: Genç yaşta Samsat’tan ayrılmıştı. Hanımıyla kaçarak evlenmişlerdi. Uzun yıllar gurbette kaldı. Yıllar sonra bir yaz tatilinde Samsat’a gelince bir cinayet sonunda hayatını kaybetti. Sessiz, kibar efendi ve yakışıklı biriydi.
4-Ali Yücedağ: Çocuk denecek yaşta Samsat’tan ayrıldı. Sık sık Adana ya gidip gelirdi. Çok değişik işlerde çalıştı. Son yıllarda artık gelmemeye başladı. Bütün hayatı üç-beş kuruş ekmek parası kazanmak için mücadele ve zorluklarla geçti. Şakacı konuşkan ve kıpır kıpır biriydi.
5-İbrahim Atabay: Kasap Mılla’nın oğluydu. Bir kolundan engelliydi. Adana’da değişik işlerde yıllarca çalıştı. Ara sıra iki-üç günlüğüne babasının yanına gelirdi. Güler yüzlü, sevimli, şakacı bir insandı. Çoğu kişiler, onun Mıla’nın oğlu olduğunu bilmezlerdi. Hayatı hep Samsat dışında, gurbette geçti.
6-Cezayir Demirel: Askerlikten sonra İzmir’e gitti. Gidiş o gidiş… Bir daha dönmedi. Ne tatillerde, ne bayramlarda, ne de taziyelerde… Yüzünü gören olmadı. Sanki Samsat’a küsmüş gibiydi. Ailesinden aldığımız bilgilere göre, dişiyle tırnağıyla didinerek ekmek parasını çıkarıyordu. Akıbeti hakkında detaylı bilgi sahibi olunamadı.
7-Ali Çetinkaya: Çocukluğundan vefatına kadar hep Adana-Mersin, İzmir-Samsat arasında gidip geldi. Gurbete de Samsat’a da dayanamıyordu. Bir orada, bir burada… Şakacı, güler yüzlü, hareketli ve sevimli bir insandı. Samsat’a da yerleşemedi, gurbete de alışamadı. Bütün hayatı gel-gitlerle geçti.
8-Mustafa Çetinkaya: Çocuk denecek yaşta İzmir’e gitti. Gidiş o gidiş… Bir daha da dönmedi. Kadifekale’de şoförlük yaptığını duymuştuk. Oraya gidip gelen Hacı Polat’tan haberi alınırdı. O da Samsatlılara sanki küsmüş gibiydi. Gittikten sonra kendisinden teferruatlı haber ve bilgi alan olmadı. Akrabaları bile yeterli bir bilgiye sahip değillerdi.
9-Mehmet Dündar: Çocuk yaşta İstanbul’a gitti. Akrabalarının lokantasında vestiyer görevlisi olarak çalıştı. Kafayı defineciliğe takmıştı. Yaz aylarında beş on günlüğüne tatile geldiğinde iki üç kişiyi ikna ederek Kale’de antika arardı. Ama boşuna… İstanbul’a yerleşti ve artık Samsat’a da gelip gitmemeye başlamıştı.
10-Hacı Polat: Geçici gurbetçiydi. Diğerleri gibi Adıyaman’a Mersin’e Adana’ya, İzmir’e veya İstanbul’a yerleşenlerden değildi. Mevsimlik gurbetçiydi. Yedi-sekiz ay gözden kaybolur, ardından ortaya çıkardı. Pehlivan yapılı ve yakışıklıydı. Ağalara rağmen ilk kısa kollu gömleği ve ilk İspanyol paça pantolonu o giymiştir.
Aramızdan ayrılanları rahmetle anıyoruz. Mekânları cennet olsun.
TARİHÎ SAMSAT’IN İLK GURBETÇİLERİ
